Przejdź do głównej treści

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Uniwersytet: odpowiedzialność – pamięć – wspólnota – dziedzictwo

Uniwersytet: odpowiedzialność – pamięć – wspólnota – dziedzictwo

W numerze 246–247 „Alma Mater” (XII 2023 – I 2024) ukazał się artykuł dra hab. P.M. Żukowskiego, prof. UJ, pt. „Pamięć i dostojeństwo Uniwersytetu. Refleksje o dziedzictwie akademickim Rzeczypospolitej w 84. rocznicę Aktion gegen Universitäts-Professoren”.

Wychodząc od źródeł zachowanych w zbiorach Archiwum Przemysław Żukowski przedstawił działalność Uniwersytetu Jagiellońskiego w pierwszych tygodniach niemieckiej okupacji Polski oraz dokonał drobiazgowej rekonstrukcji wydarzeń, które poprzedziły zdradzieckie aresztowanie profesorów. Nie mniej interesującym, choć drugoplanowym historycznym wątkiem artykułu są ustalenia dotyczące miejsca spotkania profesorów z SS-Sturmbannführerem Bruno Müllerem i próba wyjaśnienia rozbieżności w relacjach świadków aresztowania. Dopełnieniem faktografii jest ukazanie trudności, z jakimi borykał się Uniwersytet przy upamiętnianiu ofiar wojny w Polsce komunistycznej.

Inspiracją do rozważań na temat wartości uniwersyteckich były przemyślenia wybitnego filozofa Kazimierza Twardowskiego (1866–1937), zwane jego „testamentem życiowym”, zawarte w tekście pt. „O dostojeństwie uniwersytetu” (Poznań, 1933).

Artykuł powstał na kanwie wykładu wygłoszonego przez Dyrektora Archiwum UJ podczas Akademickiego Dnia Pamięci w 84 rocznicę aresztowania krakowskich profesorów przez Niemców 6 listopada 1939.

Pełny tekst artykułu zob. „Alma Mater”, 246–247, s. 38–45.