Kartki z Dziejów Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Projekt Archiwum UJ.
Koordynatorzy projektu
dr hab. Maciej Zdanek
dr hab. Przemysław M. Żukowski
Projekt Archiwum UJ.
dr hab. Maciej Zdanek
dr hab. Przemysław M. Żukowski
Dnia 19 VI 1927 r. w Auli Collegium Novum Uniwersytetu Jagiellońskiego odbył się odczyt Aleksandra Skrzyńskiego byłego ministra spraw zagranicznych. W pierwszych słowach wystąpienia oddał on hołd swoim dawnym profesorom.
„Widzę w pierwszych rzędach z prawdziwą radością czcigodnych Panów Profesorów, dla których zachowałem z czasów moich nauk trwałą i wdzięczną pamięć i jestem rad, iż mam sposobność im powiedzieć, jak często w czasie mojej państwowej służby zdawałem sobie sprawę z tego, ile im zawdzięczam. Nie mogę również zamilczeć uczucia wdzięczności i dla tych czcigodnych postaci, które, odszedłszy, w pamięci nas wszystkich żyją, których nauki i światłe rozmowy trwałe na naszych umysłach wywarły piętno: żeby tylko wspomnieć o Fryderyku Zollu [seniorze], o ojcu Pawlickim, o Stanisławie Tarnowskim, o profesorze [Bolesławie] Ulanowskim”.
Słowa te wypowiedziała osoba, która w murach Uniwersytetu Jagiellońskiego spędziła tylko jeden semestr – z obowiązkowych ośmiu – swoich studiów prawniczych. Niemniej, zacytowany fragment pokazuje nierozerwalną wspólnotę nauczających i nauczanych.
Dnia 19 XII 1891 r. w Zakopanem urodził się Edward Bernard Andrzej Marian hrabia Raczyński (Nałęcz-Raczyński) przyszły dyplomata, ambasador w Londynie, minister spraw zagranicznych i prezydent Rzeczypospolitej na Uchodźstwie. Po ukończeniu krakowskiego – wówczas cesarsko-królewskiego – III Gimnazjum im. króla Jana III Sobieskiego i uzyskaniu 18 VI 1910 r. świadectwa maturalnego, wyjechał do Niemiec, gdzie podjął studia na fakultecie prawniczym Uniwersytetu w Lipsku. Spędził tam rok akademicki 1910/11. Następnie powrócił do Krakowa i immatrykulował się jako słuchacz (student) zwyczajny na Wydział Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego. Po wysłuchaniu wykładów w ciągu sześciu semestrów (w latach akademickich 1911/12-1913/14) otrzymał 21 I 1915 r. absolutorium.
Na podstawie tego dokumentu Edward Raczyński złożył na ręce dziekana – formalne tylko – podanie o dopuszczenie do egzaminów ścisłych na stopień doktora praw. Wydarzenia polityczne, a dokładnie wybuch wojny spowodowały, że egzaminy te składał na dwóch uczelniach; w Uniwersytecie Jagiellońskim i w Uniwersytecie Franciszka I we Lwowie. Tyle, że – w wyniku działań wojennych – nasz bohater znalazł się w Wiedniu,
gdzie również w roku akademickim 1914/15 – w zakresie na jakie pozwalały warunki – funkcjonowała lwowska wszechnica. Po złożeniu trzech egzaminów ścisłych Edward Raczyński został uroczyście 4 XI 1915 r. wypromowany na doktora praw (Fot. nr 1).
Po latach, kiedy w imieniu całej społeczności uniwersyteckiej Rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego Andrzej Pelczar przesłał życzenia z okazji 100-letnich urodzin Edward Raczyński odpisał: „To ja właśnie dumny jestem z ukończenia studiów w Jagiellońskiej Wszechnicy”. Dodatkowo Senat Uniwersytetu Jagiellońskiego uchwałą z dnia 22 I 1992 r. nadał Edwardowi Raczyńskiemu doktorat honoris causa (Fot. nr 2). Edward Raczyński zmarł w Londynie 30 VII 1993 r.
Autor: dr hab. Przemysław M. Żukowski