Przejdź do głównej treści

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Kartki z Dziejów Uniwersytetu Jagiellońskiego.

​Projekt Archiwum UJ.

Koordynatorzy projektu

dr hab. Maciej Zdanek

dr hab. Przemysław M. Żukowski

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Profesor Fryderyk Kazimierz Skobel

Profesor Fryderyk Kazimierz Skobel

Dnia 23 listopada 2016 r. przypada 210. rocznica urodzin, a 25 listopada 140. rocznica śmierci Fryderyka Kazimierza Skobla, ewangelika, gorącego patrioty, znawcę i miłośnika języka polskiego, profesora Wydziału Lekarskiego UJ.

Ur. się 23 XI 1806 w Warszawie jako syn Daniela, kupca sukiennego oraz Julianny z Korniów (Kornów). Wykształcenie na poziomie średnim uzyskał w gimnazjum we Lwowie i tam rozpoczął studia. Najpierw na Wydziale Filozoficznym, jako istniejący wówczas wymóg odbycia tzw. filozoficznego studium wstępnego. Następnie przeniósł sie do Wiednia, na Wydział Lekarski i po wysłuchaniu jednego roku (1825/26) immatrykulował się w UJ. Studiował w latach 1826/27-1829/30. Dnia 12 I 1831 r. uzyskał stopień doktora medycyny i chirurgii.

W 1831 r. brał udział w powstaniu listopadowym jako lekarz batalionowy w randze kapitana w artylerii pieszej Wojska Polskiego. Po upadku powstania przekroczył granicę pruską i został internowany w okolicach Elbląga. W latach 1832-1833 był lekarzem domowym Pawła Cieszkowskiego w majątku Stawiska, pow. węgrowski. W wyniku ogłoszonego konkursu, do którego przystąpił, reskryptem z 28 X 1834 r. został zastępcą profesora (suplentem) patologii i terapii ogólnej oraz materii medycznej na Wydziale Lekarskim. Z kronikarskiego obowiązku dodam, iż konkurs ten nie polegał li tylko na przedstawieniu podania i dorobku naukowego. Procedura wyłonienia kandydata na profesora bardziej przypominała dzisiejszy egzamin maturalny lub bardziej, była kompilacją dawnej matury i egzaminów wstępnych. I tak, dla przykładu osoba aspirująca do powołania na katedrę musiała napisać – pod nadzorem komisji – pracę, która była wysyłana do oceny do zewnętrznego uniwersytetu. Dnia 10 IV 1835 r. z nominacji Senatu Rządzącego Wolnego Miasta Krakowa objął Skobel jako profesor, zwyczajna katedrę patologii i terapii ogólnej oraz farmakodynamiki. Mimo pewnych zmian w nazewnictwie, katedrę piastował do swojej śmierci. W 1846 r. podczas powstania krakowskiego służył jako lekarz dywizyjny narodowej siły zbrojnej. Pełnił szereg funkcji na Wydziale Lekarskim i w UJ. Był m.in. dziekanem w latach akademickich 1843/44-1844/45, 1850/51-1851/52, 1862/63, 1871/72 oraz w roku 1869/70 rektorem i jako wirylista zasiadał w Sejmie Krajowym we Lwowie.

Wraz z Józefem Majerem rozpoczął prace nad uporządkowaniem polskiego słownictwa medycznego. Wydał kilka słowników w tym jako współautor Uwagi nad niektórymi wyrazami lekarskimi, oraz trzytomowe dzieło: O skażeniu języka polskiego w dziennikach i w mowie potocznej, osobliwie w Galicji. Jako członek Akademii Umiejętności przewodniczył jej Komisji Językowej. Był aktywnie zaangażowany w przywrócenie języka polskiego jako wykładowego w UJ. Był prekursorem stosowania w Polsce mikroskopu w badaniach farmakognostycznych. Zajmował się balneologią i zastosowaniem wód leczniczych w chorobach wewnętrznych. Przyczynił się do rozwoju uzdrowiska w Żegiestowie, a wraz z Józefem Majerem i Józefem Dietlem założył Komisję Balneologiczną. Zajmował się również historią nauki opracowując biogramy m.in. Fryderyka Hechla oraz Floriana Sawiczewskiego.

Był członkiem szeregu towarzystw naukowych, m.in. Towarzystwa Naukowego Krakowskiego, Akademii Umiejętności w Krakowie, Towarzystwa Lekarskiego Warszawskiego, Towarzystwa Naukowego Wileńskiego, Towarzystwa Fizyczno-Lekarskiego w Królewcu, Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Zmarł 25 XI 1876 r. w Krakowie. W opinii mu współczesnych był „[…] człowiekiem prawym i cichym, unikającym towarzystwa, oddanym nauce molem książkowym”. Przez jego zamiłowania do języka polskiego nazywany „bocianem lingwistycznym”.

Autor: dr Przemysław Żukowski.

Polecamy również
Czyn pierwszomajowy

Czyn pierwszomajowy

Karol Józef Wojtyła, późniejszy papież Jan Paweł II i Uniwersytet Jagielloński.

Karol Józef Wojtyła, późniejszy papież Jan Paweł II i Uniwersytet Jagielloński.

Na narty!

Na narty!

Adam Chmiel – zasłużony archiwariusz Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego

Adam Chmiel – zasłużony archiwariusz Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego