Przejdź do głównej treści

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Kartki

Z dziejów Uniwersytetu Jagiellońskiego

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Profesor Fryderyk Kazimierz Skobel

Profesor Fryderyk Kazimierz Skobel

Dnia 23 listopada 2016 r. przypada 210. rocznica urodzin, a 25 listopada 140. rocznica śmierci Fryderyka Kazimierza Skobla, ewangelika, gorącego patrioty, znawcę i miłośnika języka polskiego, profesora Wydziału Lekarskiego UJ.

Ur. się 23 XI 1806 w Warszawie jako syn Daniela, kupca sukiennego oraz Julianny z Korniów (Kornów). Wykształcenie na poziomie średnim uzyskał w gimnazjum we Lwowie i tam rozpoczął studia. Najpierw na Wydziale Filozoficznym, jako istniejący wówczas wymóg odbycia tzw. filozoficznego studium wstępnego. Następnie przeniósł sie do Wiednia, na Wydział Lekarski i po wysłuchaniu jednego roku (1825/26) immatrykulował się w UJ. Studiował w latach 1826/27-1829/30. Dnia 12 I 1831 r. uzyskał stopień doktora medycyny i chirurgii.

W 1831 r. brał udział w powstaniu listopadowym jako lekarz batalionowy w randze kapitana w artylerii pieszej Wojska Polskiego. Po upadku powstania przekroczył granicę pruską i został internowany w okolicach Elbląga. W latach 1832-1833 był lekarzem domowym Pawła Cieszkowskiego w majątku Stawiska, pow. węgrowski. W wyniku ogłoszonego konkursu, do którego przystąpił, reskryptem z 28 X 1834 r. został zastępcą profesora (suplentem) patologii i terapii ogólnej oraz materii medycznej na Wydziale Lekarskim. Z kronikarskiego obowiązku dodam, iż konkurs ten nie polegał li tylko na przedstawieniu podania i dorobku naukowego. Procedura wyłonienia kandydata na profesora bardziej przypominała dzisiejszy egzamin maturalny lub bardziej, była kompilacją dawnej matury i egzaminów wstępnych. I tak, dla przykładu osoba aspirująca do powołania na katedrę musiała napisać – pod nadzorem komisji – pracę, która była wysyłana do oceny do zewnętrznego uniwersytetu. Dnia 10 IV 1835 r. z nominacji Senatu Rządzącego Wolnego Miasta Krakowa objął Skobel jako profesor, zwyczajna katedrę patologii i terapii ogólnej oraz farmakodynamiki. Mimo pewnych zmian w nazewnictwie, katedrę piastował do swojej śmierci. W 1846 r. podczas powstania krakowskiego służył jako lekarz dywizyjny narodowej siły zbrojnej. Pełnił szereg funkcji na Wydziale Lekarskim i w UJ. Był m.in. dziekanem w latach akademickich 1843/44-1844/45, 1850/51-1851/52, 1862/63, 1871/72 oraz w roku 1869/70 rektorem i jako wirylista zasiadał w Sejmie Krajowym we Lwowie.

Wraz z Józefem Majerem rozpoczął prace nad uporządkowaniem polskiego słownictwa medycznego. Wydał kilka słowników w tym jako współautor Uwagi nad niektórymi wyrazami lekarskimi, oraz trzytomowe dzieło: O skażeniu języka polskiego w dziennikach i w mowie potocznej, osobliwie w Galicji. Jako członek Akademii Umiejętności przewodniczył jej Komisji Językowej. Był aktywnie zaangażowany w przywrócenie języka polskiego jako wykładowego w UJ. Był prekursorem stosowania w Polsce mikroskopu w badaniach farmakognostycznych. Zajmował się balneologią i zastosowaniem wód leczniczych w chorobach wewnętrznych. Przyczynił się do rozwoju uzdrowiska w Żegiestowie, a wraz z Józefem Majerem i Józefem Dietlem założył Komisję Balneologiczną. Zajmował się również historią nauki opracowując biogramy m.in. Fryderyka Hechla oraz Floriana Sawiczewskiego.

Był członkiem szeregu towarzystw naukowych, m.in. Towarzystwa Naukowego Krakowskiego, Akademii Umiejętności w Krakowie, Towarzystwa Lekarskiego Warszawskiego, Towarzystwa Naukowego Wileńskiego, Towarzystwa Fizyczno-Lekarskiego w Królewcu, Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Zmarł 25 XI 1876 r. w Krakowie. W opinii mu współczesnych był „[…] człowiekiem prawym i cichym, unikającym towarzystwa, oddanym nauce molem książkowym”. Przez jego zamiłowania do języka polskiego nazywany „bocianem lingwistycznym”.

Autor: dr Przemysław Żukowski.

Polecamy również
Karol Józef Wojtyła, późniejszy papież Jan Paweł II i Uniwersytet Jagielloński.

Karol Józef Wojtyła, późniejszy papież Jan Paweł II i Uniwersytet Jagielloński.

Na narty!

Na narty!

Adam Chmiel – zasłużony archiwariusz Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego

Adam Chmiel – zasłużony archiwariusz Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego

Dzień Arystotelesa, czyli uniwersytecki karnawał

Dzień Arystotelesa, czyli uniwersytecki karnawał